Gemeente wil beter aansluiten op initiatieven en vindingrijkheid bewoners. Steeds meer Rotterdammers zetten zich in voor de stad. In alle buurten en in alle lagen van de bevolking zijn betrokken bewoners te vinden die zich inzetten voor hun stad, wijk of straat. Bepalend is vooral de actiegeschiedenis van buurtbewoners. Rotterdammers die al veel kennis en ervaring hebben met burgerkracht komen makkelijker weer in actie. Als ze zich tenminste geen tweederangsburgers voelen; de gemeente moet wel blijven investeren in de buurt.

Dat is kort samengevat de conclusie van “Betrokken bewoners en betrouwbare overheid”, een literatuurstudie van de Rotterdamse onderzoekers Joke van der Zwaard en Maurice Specht. In opdracht van de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken en met een financiële bijdrage van het Ministerie van BZK onderzochten ze welke competenties en condities gevraagd worden van burgers en overheid voor burgerkracht in de buurt.

Meedenken en meedoen

De Kenniswerkplaats Leefbare Wijken is een samenwerkingsverband tussen de Erasmus Universiteit Rotterdam en o.a. de gemeente Rotterdam. Wethouder Korrie Louwes (participatie) laat weten dat ze de aanbevelingen van de studie ter harte neemt. Burgerkracht is een belangrijk thema voor het Rotterdamse college. Burgemeester en wethouders hebben onlangs een brief naar de gemeenteraad gestuurd waarin ze beschrijven hoe de gemeente wil meedenken en meedoen met de Rotterdammers om zo burgerkracht naar een hoger plan te tillen.

De belangrijkste aanbeveling van onderzoekers Specht en Van der Zwaard aan de gemeente Rotterdam is te zorgen voor goed beheer en onderhoud van stadsbuurten. Hieraan lezen bewoners af of de overheid de buurt van waarde vindt en motiveert ze om zich in te zetten. “Minder doen kan worden opgevat als onverschilligheid en produceert onverschilligheid,” aldus de onderzoekers. “Zorg liever dat je als overheid betrokken en uitnodigend bent. Burgerkracht is een kwestie van loslaten én oppakken.”

Vindingrijkheid

Dat is precies de boodschap die het college zijn medewerkers wil meegeven. Wethouder Louwes: “In Rotterdam schieten de prachtigste plannen als paddenstoelen uit de grond. Op die initiatieven en vindingrijkheid van bewoners sluiten we als gemeentebestuur graag aan. We geven onze medewerkers mee dat ze minder moeten denken vanuit regels en geldstromen en meer vanuit betrokkenheid en vertrouwen.”

Opmerkelijk is dat de studie de gangbare opvatting weerspreekt dat bewonersparticipatie vooral het domein is van hoogopgeleide autochtone oudere mannen. Dat is volgens de onderzoekers wel het geval bij het traditionele vrijwilligerswerk maar geldt niet voor veel van de huidige  bewonersinitiatieven. Hierin zijn juist steeds meer vrouwen, nieuwe Nederlanders, laag opgeleiden en Rotterdammers van allerlei leeftijden actief.